Barend Last, onderwijsmaker, schrijver, spreker én docent, stelt in de podcast De Technoloog van BNR dat AI-toepassingen zoals ChatGPT de realiteit van het onderwijs al hebben veranderd. Leerlingen werken er al mee, en als leerkracht krijg je hiermee te maken in werkstukken, toetsing en bij het nakijken van huiswerk. Dit roept bij leerkrachten de vraag op of leerlingen door het gebruik van ChatGPT — of alternatieven zoals Copilot, Claude, of My AI in Snapchat — nog wel écht leren.
Wat is AI (kunstmatige intelligentie) en hoe wordt het ingezet?
Om deze blog goed te begrijpen, beginnen we met een stukje achtergrond.
AI (kunstmatige intelligentie) staat voor Artificial Intelligence en verwijst naar technologie die machines in staat stelt om taken uit te voeren die normaal menselijk verstand vereisen. AI kenmerkt zich door de volgende aspecten:
- Machine Learning (ML): computers leren van data en herkennen patronen zonder geprogrammeerd te worden, bijvoorbeeld het detecteren van spam en het automatisch verplaatsen naar de juiste map.
- Natuurlijke Taalverwerking (NLP): menselijke taal begrijpen en genereren, zoals ChatGPT of chatbots.
- Computer Vision: beelden en video’s begrijpen, zoals bij gezichtsherkenning.
- Autonome systemen: zelfstandig acties uitvoeren, zoals robots of zelfrijdende auto’s.
- Besluitvorming: complexe analyses uitvoeren en aanbevelingen doen of beslissingen nemen, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg.
AI-modellen worden gevoed met data. Door patronen te analyseren en hieruit te leren, kan AI voorspellingen doen en beslissingen nemen. AI blijft zichzelf verbeteren door nieuwe data en ervaringen.
Toepassingen van AI:
AI wordt op diverse manieren toegepast in ons dagelijks leven en werk. Enkele voorbeelden van AI-toepassingen zijn:
- Dagelijks leven: virtual assistants zoals Siri en aanbevelingssystemen op basis van jouw kijkgedrag op Netflix.
- Zakelijk: processen automatiseren, data-analyse en cybersecurity.
- Gezondheidszorg: diagnoses via beeldherkenning en het ontwikkelen van medicijnen.
- Onderwijs: gepersonaliseerd leren en educatieve tools.
- Industrie: slimme robots en optimalisatie van productieketens.
AI is overal. Het biedt kansen voor efficiëntie, innovatie en het oplossen van complexe vraagstukken. Maar wat betekent dit specifiek voor het onderwijs?
De invloed van AI in het onderwijs
Eerder noemden we al dat leerlingen al met AI werken en het de vraag oproept of leerlingen nog wel écht leren. Om AI effectief in te zetten in het onderwijs, is het cruciaal dat leerlingen worden gestimuleerd zelf kritisch en creatief te blijven nadenken. Door AI te integreren in het leerproces als hulpmiddel, blijven leerlingen kritisch en creatief nadenken terwijl ze profiteren van de technologie
Toetsen en opstellen kun je “ChatGPT-proof” maken door methodieken en vraagstellingen aan te passen. Laat de ‘prompt’ (de tekst of vraag die je invoert om een reactie van ChatGPT te krijgen) bijvoorbeeld verwerkt worden in een opstel, of laat leerlingen de uitkomsten van AI onderzoeken: zijn deze kloppend en volledig? Voorbeeldprompt: schrijf een betoog over klimaatverandering vanuit het perspectief van een wetenschapper. Laat het betoog vervolgens vergelijken met een eigen analyse. Met de komst van het vak digitale geletterdheid is AI onderdeel van het curriculum. Lees er in deze blog hier meer over.
AI in het onderwijs is niet alleen een disruptieve kracht, maar biedt ook mogelijkheden voor innovatie. Het daagt ons uit om kritisch naar ons onderwijs te kijken. AI kan processen efficiënter en goedkoper maken en de kwaliteit borgen of verbeteren. Het kan zelfs problemen oplossen die we (nog) niet zelf kunnen aanpakken, zoals het verlichten van werkdruk.
Tegelijkertijd brengen AI-toepassingen uitdagingen met zich mee, zoals privacyvraagstukken en de noodzaak voor digitale soevereiniteit in een wereld die wordt gedomineerd door Big Tech. Hoe waarborg je privacy en autonomie in een wereld die afhankelijk is van technologie van Big Tech?
Wil je meer weten? Luister dan de podcast van BNR met Barend Last hier en laat je inspireren!
Zet de eerste stap: oriënteer je nu op AI
De wereld van vandaag is morgen alweer verleden tijd, en terwijl de tijd verstrijkt, blijft de wereld innoveren. Of je nu leerkracht bent, schoolleider of in een andere sector werkt: AI zal je werk veranderen en een steeds grotere impact hebben. Daarom is het belangrijk om niet af te wachten, maar alvast een eerste stap te zetten zodat de overgang behapbaar blijft.
In de eerste maanden van 2025 nemen we je mee in een laagdrempelige adoptie van AI in kleine stappen, zonder dat het veel denkkracht en tijd kost.
Wil jij goed voorbereid zijn op de toekomst? Zet de eerste stap en oriënteer je op de mogelijkheden van AI: laat je inspireren door de podcast en denk na over hoe jij AI wilt inzetten in jouw persoonlijke leven of functie.
Volg onze updates:
Volg onze blogs voor jouw adoptie, of meld je hier alvast aan voor de gratis cursus van Founderz (in samenwerking met Microsoft) om de basis van AI te begrijpen. Maak van de adoptie van AI jouw goede voornemen voor 2025 en begin vandaag nog. Neem je collega’s, familie en vrienden hierin mee!
* Deze blog is geschreven met behulp van AI voor inspiratie, onderzoek, taalcorrecties en verbetering in structuur.
