Mediawijsheid in het onderwijs zorgt ervoor dat leerlingen veilig en kritisch leren navigeren op het internet en in social media apps. Mediawijsheid is onderdeel van digitale geletterdheid wij leggen je in deze blog uit waarom het belangrijk is en hoe je mediawijsheid als onderdeel van digitale geletterdheid kunt toepassen in het curriculum.
Wat is mediawijsheid in het onderwijs en waarom is het cruciaal voor onze leerlingen?
Mediawijsheid is het vermogen om informatie kritisch te benaderen en bewuste keuzes te maken bij het gebruik van digitale media zoals social media en websites op het internet. Dit gaat om technische vaardigheden, de bewustwording van hoe informatie wordt gepresenteerd, en om het ontwikkelen van een scherp oog voor onjuiste of misleidende informatie. Met de komst van deepfakes, gesponsorde content en virale berichten die soms ver verwijderd zijn van de realiteit, is het essentieel dat leerlingen leren onderscheid te maken tussen feit en fictie. Door de waarheid beter te leren herkennen maakt dat leerlingen tot betere internetgebruikers en draagt het bij aan hun ontwikkeling tot kritische, goed geïnformeerde burgers.
Praktische handvatten voor scholen om mediawijsheid in het onderwijs op te nemen
Hieronder volgen enkele praktische strategieën die scholen kunnen gebruiken om mediawijsheid in het onderwijs te integreren in het lesprogramma:
- Leerlingen leren zoeken, selecteren en beoordelen van informatiebronnen
- Nepnieuws herkennen: een checklist voor kritische analyse
- Social media als oefenterrein: betrouwbare accounts en desinformatie onderscheiden
- Zoekmachines als hulpmiddel: leren zoeken met slimme zoekstrategieën
- Gesprek over ethiek: bewustwording creëren van hun rol als media-gebruiker
We leggen het hieronder haarfijn uit waarom je deze praktische strategieën kunt gebruiken om mediawijsheid in het onderwijs te integreren in het lesprogramma.
Leerlingen leren zoeken, selecteren en beoordelen van informatiebronnen
Een belangrijke eerste stap is het aanleren van een systematische benadering om bronnen te onderzoeken onder andere op het internet. Laat leerlingen kritische vragen stellen, zoals: wie heeft dit geschreven? Wat is de bedoeling van deze boodschap? Zijn de feiten te verifiëren? Door leerlingen te trainen in het herkennen van bronnen die met zorg zijn opgebouwd, ontwikkelen ze een kritische houding tegenover alledaagse informatie.
Nepnieuws herkennen: een checklist voor kritische analyse
Veel nepnieuwsberichten of onbetrouwbare websites volgen herkenbare patronen, zoals sensationele titels en het ontbreken van feitelijke onderbouwing. Door leerlingen een checklist te geven – waarin ze onder andere leren om op bronnen, taalgebruik en eventuele feitelijke fouten te letten – raken ze vaardig in het herkennen van onbetrouwbare berichten. Speelse opdrachten, zoals “Waar of niet waar?” waarbij de leerlingen nepnieuws moeten herkennen, versterken dit verder.
Social media als oefenterrein: betrouwbare accounts en desinformatie onderscheiden
Op sociale media ligt misinformatie op de loer. Door leerlingen te trainen in het herkennen van betrouwbare accounts (zoals geverifieerde profielen en bekende mediabronnen), leren zij meer vertrouwen te krijgen in hun eigen oordeel. Bespreek samen enkele voorbeelden van bekende viral berichten en analyseer waarom en hoe deze werden gedeeld.
Zoekmachines als hulpmiddel: leren zoeken met slimme zoekstrategieën
Naast informatie filteren is het belangrijk dat leerlingen effectief kunnen zoeken. Introduceer tools zoals Google Scholar voor het vinden van academische bronnen, en leer hen om door middel van zoekoperatoren (zoals “site:.gov”) nauwkeuriger informatie te vinden. Deze vaardigheden helpen leerlingen bij onderzoek, zowel op school als daarbuiten.
Gesprek over ethiek: bewustwording creëren van hun rol als media-gebruiker
Mediawijsheid gaat ook over verantwoordelijkheid. Door met leerlingen te praten over hun eigen rol in het delen en verspreiden van informatie, leren ze de ethische kanten van mediawijsheid kennen. Dit creëert een cultuur waarin leerlingen niet alleen zelf kritisch kijken, maar ook nadenken over de invloed van hun eigen online gedrag.
Bouw mediawijsheid in het onderwijs in op jouw school met dé codeerschool
Mediawijsheid is een van de pijlers van digitale geletterdheid en zou in elke school moeten worden geïntegreerd. Door in te zetten op mediawijsheid in het onderwijs, ontwikkelen leerlingen vaardigheden die hen voorbereiden op een wereld waarin zij bewust, kritisch en veilig informatie kunnen benaderen en gebruiken.
Bij dé codeerschool helpen wij scholen met een bewezen aanpak om mediawijsheid en digitale geletterdheid effectief in het curriculum op te nemen. Onze trajecten helpen scholen met maatwerk oplossingen die afgestemd zijn op de unieke identiteit van elke school, met als doel leraren en leerlingen optimaal te ondersteunen.
Neem vandaag nog contact met ons op om te bespreken hoe wij jouw school kunnen begeleiden naar een toekomst waarin mediawijsheid een integraal onderdeel is van het onderwijs.
Meer weten over mediawijsheid in het onderwijs?
Tijdens de week van de mediawijsheid vertellen we je er meer over tijdens ons webinar. Download ons whitepaper over digitale geletterdheid en zet vandaag de eerste stap richting onderwijs voor digitaal vaardige leerlingen. Neem hier direct contact op met een van onze Beleidsadviseurs Digitale geletterdheid.
