Als gevolg van de digitalisering van de samenleving neemt het mediagebruik van leerlingen toe. Veel ouders maken zich grote zorgen over de toename van het schermgebruik van hun kinderen. Experts pleiten ervoor om het schermgebruik met restrictieve maatregelen in te perken. Maar helpt een verbod op schermgebruik om leerlingen verantwoord met digitale media te leren om gaan? Wat is een gezonde balans?


Experts adviseren om schermgebruik fors in te perken
Op verzoek van de Franse president Marcon bracht een commissie van Franse wetenschappers (link) onlangs advies uit om het schermgebruik bij kinderen en jongeren flink in te perken. Het advies is om kinderen tot 3 jaar nooit achter een scherm te zetten, of het nu gaat om televisie, telefoon of tablet. Ook voor kinderen tot 6 jaar moet het schermgebruik beperkt blijven en altijd onder ouderlijk toezicht gebeuren. Daarnaast luidt het advies om een mobiele telefoon pas toe te staan vanaf 11 jaar, maar dan zonder sociale media! Want dat is iets voor jongeren vanaf 15 jaar en ouder. De reden voor deze restrictieve maatregelen zijn negatieve effecten van schermgebruik op de ontwikkeling van kinderen. Kinderen worden online overmatig blootgesteld aan geweld en porno, schrijven de experts. Daarnaast stelt bovengenoemde commissie dat het gebruik van social media een risicofactor is voor kwetsbare kinderen en kan leiden tot psychische problemen. Daarnaast zijn er zorgen over de negatieve invloed van overmatig schermgebruik op de fysieke gezondheid, zoals slaapstoornissen, bijziendheid en overgewicht.


Oplossing of gemiste kans
‘Ga buiten spelen of lees een boek’, zo luidt het advies. Geen ouder of onderwijzer die dat zal tegenspreken. Maar los van de vraag of dergelijke maatregelen in praktijk uitvoerbaar zijn. Is het inperken van schermgebruik een oplossing voor deze problemen of juist een gemiste kans? Digitale media zijn immers niet meer weg te denken uit de onze maatschappij. Het onthouden kan leerlingen op flinke achterstand zetten in de ontwikkeling van cruciale digitale vaardigheden die ze nodig hebben om goed te kunnen functioneren in de wereld van vandaag en morgen. Digitale geletterdheid zoals lessen in mediawijsheid zijn juist enorm waardevol om leerlingen voor te bereiden op de uitdagingen van de digitale samenleving. Zo leren leerlingen om online informatie kritisch te evalueren en verantwoordelijk te handelen in een digitale omgeving. Hoe leer je leerlingen desinformatie op sociale media kanalen ontmaskeren als hun toegang tot sociale media wordt verboden? Juist door als onderwijsprofessional in de klas het gesprek aan te gaan over wat er gebeurt op sociale media leren ze daarmee om te gaan.

Maak afspraken over mediagebruik
In de praktijk is het inperken schermgebruik vooral iets tussen ouders en kinderen. Voor ouders die worstelen met de schermtijd van hun kinderen biedt MediaNest (link) een checklist om thuis afspraken te maken. Op school kan je natuurlijk ook afspraken over mediagebruik of een telefoonverbod hanteren. Echter, een verbod alleen helpt leerlingen niet om verantwoord met hun telefoon om te gaan. Leerlingen van nu groeien op in een online wereld met smartphones en social media. Als onderwijsprofessional is het daarom beter om het gesprek aan te gaan over verantwoord mediagebruik.

Wat is een gezonde balans?
Wij pleiten ervoor dat scholen een heldere visie hebben op verantwoord mediagebruik op school. Ons advies is om daarin een ‘gezonde balans’ te zoeken tussen het reguleren van schermgebruik en tegelijkertijd actief investeren in het aanleren van digitale vaardigheden. Maak tijdens een visievormende sessie ‘digitale geletterdheid’ duidelijke afspraken over mediagebruik op school. Wat vinden wij verantwoord mediagebruik? Hoe willen we leerlingen digitale vaardigheden aanleren en welke lesmethoden zetten we daarvoor in? Wil je meer weten hoe Dé Codeerschool kan ondersteunen tijdens de visiebepaling en implementatie van digitale geletterdheid bij jou op school? Plan dan hier een gratis adviesgesprek in!